Hạn hán từ ngay đầu vụ đã làm giảm diện tích gieo cấy tới trên 2.140 ha. Thế nhưng diện tích lúa đứng chân được trên đồng lại đối mặt với khô hạn, nắng nóng thiêu đốt khiến diện tích lúa chết tăng thêm hàng chục nghìn ha. Sau trận hạn hán lịch sử, Nghệ An gồng mình khôi phục lại diện tích lúa bằng việc cấp không giống lúa ngắn ngày và phân bón nhưng khi lúa vào thời điểm chắc xanh thì lại bị ngâm lụt suốt 3 tuần lễ khiến diện tích này cũng bị xoá sổ.

Diện tích ngô vụ hè thu 2010, có tăng lên trên 2.000 ha nhưng nắng hạn cũng làm cho năng suất ngô bị ảnh hưởng đáng kể, chỉ còn bình quân 23,6 tạ/ha. Có thể nói, vụ hè thu, vụ mùa 2010 ở Nghệ An đã bị thất bát nặng nề. Trong đó lúa hè thu, lúa mùa bị hạn hán, bão, lụt gây thiệt hại lên tới 59.654 ha và 30.588 ha ngô, rau màu, đậu đỗ. Tổng thiệt hại đối với lúa và hoa màu lên tới 2.663 tỷ đồng…

Bởi thế, để chuẩn bị triển khai vụ hè thu, vụ mùa 2011, Sở NN- PTNT Nghệ An đã rất thận trọng để tìm một hướng đi mới theo hướng làm sao để vừa kịp xử lý tình trạng lúa xuân trỗ muộn so với các năm trước vừa tiết kiệm được nguồn nước tưới, lại vừa bảo đảm phòng trừ được các loại dịch bệnh nguy hiểm như bệnh lùn sọc đen, né tránh được hạn hán, bão, lụt… đảm bảo cho vụ hè thu an toàn, thắng lợi là một điều hết sức khó khăn.

Mục tiêu mà vụ hè thu 2011, được Sở NN- PTNT Nghệ An đề ra là phấn đấu gieo cấy 97.000 ha lúa (trong đó có 55.000 ha lúa hè thu và 42.000 ha lúa mùa) và 13.000 ha ngô. Các loại cây trồng khác như lạc 2.000 ha; đậu, đỗ 7.000 ha; vừng 6.000 ha; rau các loại 9.000 ha (trong đó dưa hấu 1.000 ha)… Ông Từ Trọng Kim, Trưởng phòng Trồng trọt, Sở NN- PTNT Nghệ An cho biết: Năm nay lúa xuân chín muộn (17 đến 20/6 mới thu hoạch) do đó, để đảm bảo được các mục tiêu trên, yếu tố giống lúa ngắn ngày (TGST dưới 100 ngày) phải được đặc biệt coi trọng tại các địa phương. Không đưa các giống nhiễm rầy nặng để tránh bệnh lùn sọc đen.

Đối với vùng đất thấp, chạy lụt phải bố trí các giống lúa có thể thu hoạch xong trước 5/9. Ưu tiên sử dụng các giống lúa ngắn ngày như Việt lai 20; Việt lai 24; Q.ưu 1; Q.ưu 6; PAC807; PC6; nếp 352, nếp 87… Vùng hè thu thâm canh cũng phải gặt trước ngày 15/9, có thể sử dụng các giống lúa: Khải Phong 7; TH 3-3; TH 3-4; TH 3-5; Bắc ưu 11; Bio 404; Syn 6; Nghi hương 2308; Hương thơm số 1; Bắc thơm số 7 và nếp 97…

Để đảm bảo đủ nước tưới cho toàn bộ diện tích lúa hè thu và lúa mùa đã gieo cấy, Sở đề nghị các địa phương chuyển diện tích không có khả năng tưới nước sang trồng các giống ngô chịu hạn, có TGST ngắn. Trong đó nên ưu tiên sử dụng các giống ngô như C 919; B 06; NK 66; NK 67; NK 6326; NK 6654; NK 4300; CP 3Q; CPA 88; CP 888; LVN 10; LVN 14; LVN 184; LVN 61; MB 69 và các giống ngô nếp ngắn ngày có năng suất cao như MX2; MX4 và MX10…

Ông Nguyễn Đình Chi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhắc nhở: "Vụ hè thu và vụ mùa 2010, Nghệ An đã bị thiệt hại rất lớn, làm ảnh hưởng đến tổng sản lượng lương thực của toàn tỉnh. Bởi vậy, yêu cầu Sở NN- PTNT Nghệ An phải làm rõ quy trình SX vụ hè thu, vụ mùa 2011. Tuyệt đối không được lặp lại thất bại như vụ hè thu 2010".

Ông Nguyễn Văn Lập, Phó Giám đốc Sở NN- PTNT Nghệ An cho rằng: Điều quan trọng là ngay từ bây giờ các địa phương phải đánh giá được ảnh hưởng của thời tiết trong vụ xuân 2011. Đây là yếu tố giúp các địa phương hoạch định chính xác thời vụ gieo cấy vụ hè thu và vụ mùa. Ngoài các yếu tố như phải lo tiết kiệm nước, né tránh được lũ lụt còn phải nhận định tốt tình hình dịch bệnh có thành dịch tại địa phương mình hay không?

Theo ông Lập, các địa phương phải lưu ý một số giải pháp sau đây: Tuyệt đối không làm vụ hè thu bằng mọi giá. Những vùng chắc chắn thiếu nước tưới thì chuyển sang trồng các loại cây chịu hạn khác. Phải bắc mạ sớm để giảm bớt thời gian sinh trưởng của cây lúa trên ruộng và kịp cấy khi vừa thu hoạch xong lúa xuân. Tuyệt đối không dùng các giống lúa có thời gian sinh trưởng trên 110 ngày trong vụ hè thu, nhất là diện tích ruộng thấp trũng, phải chạy lụt.